Yenilenebilir Enerji İstihdam Yaratıyor mu? Türkiye için Kadın ve Erkek Istihdamı Özelinde Ekonometrik Bir Değerlendirme

141 görüntüleme

Sayı / OnlineFirst
Sayı 1/1

Yıl / Cilt / Sayı
2024 / 1 / 1

Anahtar Kelimeler
sürdürülebilir kalkınma, yenilenebilir enerji, kadın istihdamı, Toda Yamamoto nedensellik testi, Türkiye

Yazar/lar
Ayça Doğaner¹

¹ Doç. Dr. İstanbul Ticaret Odası, Meslek Komiteleri Müdürlüğü, İstanbul, Türkiye. E-posta: ayca.doganer@gmail.com

Öz

Yenilenebilir enerji, çevreye dost, sürdürülebilir ve gelecek nesiller için temiz bir enerji kaynağıdır. Yenilenebilir enerjinin yaygınlaştırılması, sera gazı azaltımına ve enerji güvenliğinin iyileştirilmesine katkıda bulunurken aynı zamanda istihdam fırsatları da yaratmaktadır. Yenilenebilir enerji kullanımının yaygınlaşması aynı zamanda AB enerji ve iklim politikası çerçevesinde kilit bir unsurdur. Yenilenebilir enerjinin istihdama olan etkilerinin ölçülmesi konusunda yoğun bir tartışma yaşanmaktadır. Bu çalışmada yenilenebilir enerji tüketiminin istihdam ile ilişkisi incelenmektedir. Türkiye için 1990- 2020 yıllık verilerinin kullanıldığı bu çalışmada serilerin durağan olup olmadıkları geleneksel birim kök testleri kullanılarak araştırılmıştır. Serilerin durağan olup olmadıkları tespit edildikten sonra Toda- Yamamoto nedensellik analizi yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, Türkiye’de erkek ve kadın istihdamı ile yenilenebilir enerji kullanımı arasında tek yönlü bir ilişki mevcuttur. Yenilenebilir enerji kullanımında meydana gelecek bir değişikliğin hem kadın hem de erkek istihdamını etkileyeceği, kadın ve erkek istihdamında meydana gelecek bir değişikliğin ise yenilenebilir enerji kullanımını etkilemeyeceği tespit edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre yenilenebilir enerji istihdam yaratmaktadır.

Kaynakça

Afşar, M., & Özarslan Doğan, B. (2021). Yenilenebilir enerji yatırımları ve istihdam ilişkisi: E-7 ülkeleri üzerine bir analiz. Sosyoekonomi, 29(50), 547-564. https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2021.04.25

Ağpak, F., & Özçicek, Ö. (2018). Bir istihdam politikası aracı olarak yenilenebilir enerji. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 112-128. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.334307

Alper, F. Ö. (2018). Yenilenebilir enerji ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: 1990-2017 Türkiye örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 223-242. https://doi.org/10.18074/ckuiibfd.466782

Azazi, H., & Uzma, O. (2022). Türkiye’de yeşil ekonomi, yeşil işler ve yeşil istihdam. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 93-100.

Blanco, M. I., & Rodrigues, G. (2009). Direct employment in the wind energy sector: An EU study. Energy Policy, 37(8), 2847-2857. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.02.049

Bulavskaya, T., & Reynes, F. (2018). Job creation and economic impact of renewable energy in the Netherlands. Renewable Energy, 119, 528-538. https://doi.org/10.1016/j.renene.2017.09.039

Bulut, Ü., & Muratoğlu, G. (2018). Renewable energy in Turkey: Great potential, low but increasing utilization, and an empirical analysis on renewable energy-growth nexus. Energy Policy, 123, 240-250. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.08.057

Dinçer, H., & Karakuş, H. (2020). Yenilenebilir enerji yatırımları ile istihdam arasındaki ilişkinin belirlenmesi: G7 ülkeleri üzerine ekonometrik bir analiz. İstatistik ve Uygulamalı Bilimler Dergisi, 1(1), 40-49.

Dvorak, P., Martinat, S., Horst, D. V., Frantal, B., & Tureckova, K. (2017). Renewable energy investment and job creation; A cross-sectoral assessment for the Czech Republic with reference to EU benchmarks. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 69, 360-368. https://doi.org/10.1016/j.rser.2016.11.158

Efeoğlu, R. (2022). Çevresel Kuznets eğrisi çerçevesinde sanayileşme, yenilenebilir enerji, enerji tüketimi ve finansal gelişmenin CO2 salınımı üzerindeki etkisi. Alanya Akademik Bakış, 6(2), 2103-2115. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1010774

Elfani, M. (2011). The impact of renewable energy on employment in Indonesia. International Journal of Technology, 1, 47-55. https://doi.org/10.14716/ijtech.v2i1.1018

Frogkos, P., & Praoussos, L. (2018). Employment creation in EU related to renewables expansion. Applied Energy, 230, 935-945. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2018.09.032

Granger, C. W. J. (1969). Investigating causal relations by econometric models and cross-spectral models. Econometrica, 37(3), 424-438. https://doi.org/10.2307/1912791

Güllü, M., & Kartal, Z. (2021). Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarının istihdam etkisi. Sakarya İktisat Dergisi, 10(1), 36-65.

Hazar, D. (2023). Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye’de yeşil ekonomi perspektifinde yenilenebilir enerji ve istihdam ilişkisi [Doktora Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. https://hdl.handle.net/20.500.12428/5802

Hillebrand, B., Buttermann, H. G., Behringer, J. M., & Bleuel, M. (2006). The expansion of renewable energies and employment effects in Germany. Energy Policy, 34(18), 3484-3494. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2005.06.017

Karaca, C., & Eşgünoğlu, M. (2017). Yenilebilir enerji yatırımlarının istihdam artırıcı etkisi: Türkiye örneği. III. International multidiscipilinary congress of eurasia, 1, 224-232.

Karaca, C., Ulutaş, A., & Eşgünoğlu, M. (2017). Türkiye’de optimal yenilenebilir enerji kaynağının COPRAS yöntemiyle tespiti ve yenilenebilir enerji yatırımlarının istihdam artırıcı etkisi. Maliye Dergisi, 172, 111-132.

Kaya, H. (2020). Yenilenebilir enerji istihdamında küresel durumun değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Sonbahar Özel Sayı I/II, 10-21.

Kaya, H. İ., & Yıldız, F. (2021). 2000’li yıllarda Türkiye’de işgücü piyasası dinamikleri. İçinde Ö. Şenol (Ed.), Yeşil ekonomik yaklaşım ve Türkiye’de yeşil istihdam (ss. 143-160). Orion Kitabevi.

Koçak, E., & Uçan, O. (2021). Yenilenebilir enerji ile istihdam arasındaki ilişki. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 99-112.

Lambert, R. J., & Silva, P. P. (2012). The challenges of determining the employment effects of renewable energy. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 16(7), 4667-4674. https://doi.org/10.1016/j.rser.2012.03.072

Lehr, U., Lutz, C., & Edler, D. (2012). Green jobs? Economic impacts of renewable energy in Germany. Energy Policy, 47, 358-364. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2012.04.076

Lehr, U., Nitsch, J., Kratzat, J., Lutz, C., & Edler, D. (2008). Renewable energy and employment in Germany. Energy Policy, 36(1), 108-117. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2007.09.004

Moreno, B., & Lopez, A. J. (2008). The effect of renewable energy on employment. The case of Asturias (Spain). Renewable and Sustainable Energy Reviews, 13(3), 732-751. https://doi.org/10.1016/j.rser.2006.10.011

Nakıpoğlu Özsoy, F., & Özpolat, A. (2020). Yenilenebilir enerji ve istihdam ilişkisi: Boostrap Granger nedensellik analizi. Uluslararası Ekonomi İşletme ve Politika Dergisi, 4(2), 263-280. https://doi.org/10.29216/ueip.751244

Nasirov, S., Girard, A., Pena, C., Salazar, F., & Simon, F. (2021). Expansion of renewable energy in Chile: Analysis of the effects on employment. Energy, 226. https://doi.org/10.1016/j.energy.2021.120410

Ordu, S., & Songur, M. (2023). Yenilenebilir enerji ile istihdam arasındaki ilişki: Türkiye için ARDL sınır testi yaklaşımı. Alanya Akademik Bakış, 7(2), 741-754. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1126460

Qoyash, F. K., & Eren, M. (2022). Türkiye’de teknolojik inovasyon ve yenilenebilir enerji tüketiminin çevre kirliliği üzerine etkisi. Ardahan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 110-118.

Sari, A., & Akkaya, M. (2016). Contribution of renewable energy potential to sustainable employment. Procedia – Social and Behavioral Sciences, 229, 316-325. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.07.142

Sevüktekin, M., & Çınar, M. (2017). Ekonometrik zaman serileri analizi (E-views uygulamalı). Dora Yayınları.

Swain, R. B., Karimu, A., & Grad, E. (2022). Sustainable development, renewable energy transformation and employment impact in the EU. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 29(8), 695-708. https://doi.org/10.1080/13504509.2022.2078902

Tarı, R. (2006). Ekonometri. Ofset Yayınları.

Toda, H. Y., & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1–2), 225-250. https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8

Wei, M., Patadia, S., & Kammen, D. M. (2010). Putting renewables and energy efficiency to work: How many jobs can the clean energy industry generate in the US? Energy Policy, 38(2), 919-931. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.10.044