PIIGS Ülkelerinde Büyümenin, Enflasyonun ve Kentleşmenin Yenilenebilir Enerji Tüketimine Etkisi

Öz

Yenilenebilir enerji, çevre dostu çözümler sunmasının yanı sıra, yenilenemeyen enerjiye olan bağımlılığı azaltmakta, sürdürülebilir enerji gelişiminin sağlanmasında ve enerji güvenliği sorununun çözümlenmesinde önemli bir unsur olarak ele alınmaktadır. Özellikle Avrupa Birliği (AB) fosil yakıtlara alternatif olarak yenilenebilir enerjiye yönelik kullanımın yaygınlaşmasında öncü bir rol üstlenmiş bulunmaktadır. Ancak hedeflenen enerji dönüşümü sürecinde AB içindeki her ülkenin aynı performansı gösteremediği gözlenmektedir. Bu anlamda PIIGS ülkeleri (Portekiz, İtalya, İrlanda, Yunanistan ve İspanya), yaşadıkları benzer ekonomik zorluklar ve uyguladıkları çevre politikaları nedeniyle enerji dönüşümüne ilişkin çalışmalarda önemli bir yere sahiptir. PIIGS ülkeleri, 2008 krizinden sonra ekonomik istikrarını yeniden kazanmaya çalışırken aynı zamanda AB’nin yenilenebilir enerji hedeflerine uyum sağlamaya çalışmaktadırlar. Bu çalışmanın motivasyonu, ekonomik büyüme ve enflasyon gibi makroekonomik faktörlerin yenilenebilir enerji tüketimini nasıl şekillendirdiğini ele alırken aynı zamanda enerji tüketim yapısını doğrudan etkileyen önemli bir faktör olarak kentleşme oranını da ele almaktır. Bu şekilde disiplinler arası bir bakış açısı ile PIIGS ülkelerinin yeşil mutabakat hedeflerine olan katkılarını daha geniş bir perspektifle ele alınması amaçlanmaktadır. Söz konusu değerlendirmelerin gerçekleştirilebilmesi için, PIIGS ülkelerine ait 1990-2021 yılları arasına ait yenilenebilir enerji tüketimi, tüketici fiyat endeksi, Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ve kentsel nüfus artışı verileri kullanılarak görünüşte ilişkisiz regresyon modeli (SUR) uygulanmıştır. Çalışmada ele alınan Portekiz, İtalya, Yunanistan ve İspanya’ya ait ampirik sonuçlar ekonomik büyümenin yenilenebilir enerji tüketimini azaltıcı bir etki yarattığını göstermektedir. Bununla birlikte PIIGS ülkeleri içinde bir tek İrlanda’da ekonomik büyümenin yenilenebilir enerji tüketimini arttırdığı görülmektedir. Modelde ayrıca enflasyonun PIIGS ülkelerinin tamamında yenilenebilir enerji tüketimini arttırdığı gözlenmektedir. Kentleşme oranına ait parametrelerin anlamlı çıktığı ülkeler ise İrlanda, Yunanistan ve İspanya olmuştur. Her üç ülkede de kentleşme oranındaki artış yenilenebilir enerji tüketiminde azalışa yol açmaktadır.