Kalkınma Planları Çerçevesinde Türkiye’nin Enerji Güvenliği Politikası

92 görüntüleme

Sayı / OnlineFirst
Sayı 1/1

Yıl / Cilt / Sayı
2024 / 1 / 1

Anahtar Kelimeler
enerji güvenliği, Türkiye’nin enerji politikası, kalkınma planı, planlama politikası, hükümet politikası

Yazar/lar
Nuri Gökhan Toprak¹

¹ Doç. Dr., Kırklareli Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, Kırklareli, Türkiye. E-posta: nuri.toprak@klu.edu.tr

Öz

1963 yılından itibaren Türkiye günümüze kadar on iki farklı kalkınma planını kabul edip, hayata geçirmeye çalışmıştır. Bu kalkınma planları içerisinde ilgili dönemlerde Türkiye’nin enerji güvenliğinin nasıl sağlanacağına ilişkin başlıklar bulunmaktadır. İlk kabulünden sonra 60 yılı aşan süre içerisinde Türkiye’nin enerji güvenliğini kalkınma planları çerçevesinde nasıl ele almış olduğu, enerji güvenliğine ilişkin kavrayış değişikliğinin bu tarihsellik içerisinde nasıl cereyan ettiği çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Bu amaçla çalışma öncelikle kalkınma planı ve enerji güvenliği kavramlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme ile başlayacaktır. Devamında Türkiye’nin kabul etmiş olduğu kalkınma planları içerisinde enerjiye ilişkin başlıklarda yer alan argümanlar ortaya konacak ve enerji güvenliği alanındaki uluslararası eğilimlerle karşılaştırmalı şekilde Türkiye’nin enerji güvenliğinin geçirmiş olduğu dönüşüm idrak edilmeye çalışılacaktır.

Kaynakça

Adeniyi, E. O., Ayodele, A. I., & Diejomaoh, V. P. (1988). The development planning experience in Nigeria: Effectiveness, problems, and prospects. İçinde M. Urrutia & S. Yukawa (Ed.), Development planning in mixed economies (ss. 227-262). The United Nations University.

Atagenç, İ. Ö. (2017). İzmir İktisat Kongresi’nin Türk dış politikasının inşasındaki rolü. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(5), 91-101.

Barton, B., Redgwell, C., Ronne, A., & Zillman, D. N. (2004). Introduction. İçinde B. Barton, C. Redgwell, A. Ronne, & D. N. Zillman (Ed.), Energy security: Managing risk in a dynamic legal and regulatory environment (ss. 3-14). Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199271610.001.0001

Dale, R. (2006). Development planning concepts and tools for planners, managers and facilitators. Academic Foundation.

Deutch, J. (2007). Priority energy security issues. İçinde J. Deutch, A. Lauvergeon, & W. Prawiraatmadja (Ed.), Energy security and climate change (ss. 1-50). The Trilateral Commission.

Devlet PIânlama Teşkilâtının Kurulması hakkında Kanun. (1960). T. C. Resmî Gazete, (10621, 5 Ekim 1960).

Dupont, L. (1996). Development planning: The test of facts. University Press of America.

Hayek, F. A. (1963). Collectivist economic planning (6. bs). Routledge & Kegan Paul Ltd.

Kalicki, J. H., & Goldwyn, D. L. (2013). Introduction. İçinde J. H. Kalicki & D. L. Goldwyn (Ed.), Energy & security: Strategies for a world in transition (2. bs, ss. 1-18). The John Hopkins University Press.

Karadoğan, U. C. (2020). Devlet planlama teşkilatı. İçinde Atatürk Ansiklopedisi. https://ataturkansiklopedisi.gov.tr/bilgi/devlet-planlama-teskilati/?pdf=6311

Keynes, J. M. (1953). The general theory of employment, interest, and money. Harcourt Brace Jovanovich Publishers.

Lewis, W. A. (1966). Development planning: The essentials of economic policy. George Allen & Unwin Ltd.

Liou, K. T. (1998). Policy and managerial issues in national and local economic development. İçinde K. T. Liou (Ed.), Handbook of economic development (ss. 1-20). Marcel Dekker.

Luft, G., & Korin, A. (2009). Energy security: In the eyes of the beholder. İçinde G. Luft & A. Korin (Ed.), Energy security challenges for the 21st century: A reference handbook (ss. 1-17). ABC-CLIO.

Pascual, C., & Elkind, J. (2010). Introduction. İçinde C. Pascual & J. Elkind (Ed.), Energy security: Economics, politics, strategies, and implications (ss. 1-6). Brookings Institution Press.

Robinson, D. J. (2014). Economic development from the state and local perspective: Case studies and public debates. Palgrave Macmillan.

Sovacool, B. K. (2011). Defining, measuring, and exploring energy security. İçinde B. K. Sovacool (Ed.), The Routledge handbook of energy security (ss. 1-42). Routledge.

Steger, M. B., & Roy, R. K. (2010). Neoliberalism: A very short introduction. Oxford University Press.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilâtı. (1963). Kalkınma plânı (birinci beş yıl): 1963-1967. Başbakanlık Devlet Matbaası.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilâtı. (1973). Yeni strateji ve kalkınma planı: Üçüncü beş yıl 1973-1977. DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1979). Dördüncü beş yıllık kalkınma planı: 1979-1983. DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1989). Altıncı beş yıllık kalkınma planı. DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (1995). Yedinci beş yıllık kalkınma planı (1996-2000). DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2000). Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kalkınma planı: 2001-2005. DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Dokuzuncu kalkınma planı. DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (1968). İkinci beş yıllık kalkınma planı: 1968-1972. DPT.

T. C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. (1984). Beşinci beş yıllık kalkınma planı: 1985-1989. DPT.

T. C. Kalkınma Bakanlığı. (2013). Onuncu kalkınma planı: 2014-2018. DPT.

Toprak, N. G. (2019). Sıcak denizde soğuk savaş: Türkiye’nin enerji güvenliği bağlamında Doğu Akdeniz. İçinde H. Çomak & B. Ş. Şeker (Ed.), Akdeniz jeopolitiği (C. 1, ss. 660-673). Nobel Akademik Yayıncılık.

Türkiye Büyük Millet Meclisi. (2013). Hükümetler, programları ve genel kurul görüşmeleri: C. 1 (24 Nisan 1920 – 22 Mayıs 1950) (İ. Neziroğlu & T. Yılmaz, Ed.). TBMM Basımevi. https://www5.tbmm.gov.tr/yayinlar/hukumetler/hukumetler_cilt_1.pdf

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). On birinci kalkınma planı: 2019-2023. Author.

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). On i̇kinci kalkınma planı: 2024-2028. Author.

Yıldırmaz, S. (2017). Politics and peasantry in post-war Turkey: Social history, culture and modernization. I. B. Tauris.